Giới thiệu chung
Do Thái Giáo (Judaism) là một trong những tôn giáo lâu đời nhất còn tồn tại đến ngày nay, khởi nguồn từ Abraham (Áp-ra-ham) – khoảng 2000 TCN. Đây là tôn giáo độc thần đầu tiên, tôn thờ một vị Thượng Đế duy nhất – Yahweh – Đấng Tạo Hóa của vũ trụ.
Kinh điển và văn bản linh thiêng
- Tanakh: Kinh Thánh Do Thái, gồm 3 phần: Torah (Luật pháp), Nevi'im (Các tiên tri), Ketuvim (Các tác phẩm)
- Torah: Năm cuốn đầu tiên do Moses (Môi-se) chép lại – là nền tảng đạo lý và luật pháp
- Talmud: Bộ chú giải và thảo luận luật pháp, đạo đức, triết lý và tập tục
- Midrash: Các bài giảng giải Kinh Thánh, khai triển ý nghĩa sâu sắc
Niềm tin và giáo lý
- Độc thần tuyệt đối: Chỉ có một Đức Chúa Trời – không có thần nào khác
- Giao ước: Mối liên kết giữa Thiên Chúa và dân Israel – giữ lề luật, được bảo hộ
- Luật pháp: Có hơn 600 điều răn – hướng dẫn cách sống đạo đức, công bằng, khiêm nhường
- Ngày Sa-bát: Ngày nghỉ linh thiêng vào thứ Bảy – để thờ phượng và nghỉ ngơi
- Đấng Mê-si-a: Niềm tin vào một đấng được Chúa sai đến để cứu rỗi nhân loại
Lễ nghi và phong tục
- Brit Milah: Lễ cắt bao quy đầu cho bé trai 8 ngày tuổi
- Bar/Bat Mitzvah: Lễ trưởng thành tôn giáo (nam 13 tuổi, nữ 12 tuổi)
- Kashrut: Luật ăn uống nghiêm ngặt – thực phẩm kosher (thanh sạch)
- Yarmulke và Tallit: Mũ tròn và áo choàng – biểu hiện sự khiêm nhường trước Thiên Chúa
- Lễ hội: Lễ Vượt Qua (Passover), Lễ Đèn (Hanukkah), Lễ Ăn Năn (Yom Kippur)...
Các nhánh chính của Do Thái Giáo hiện đại
- Chính thống (Orthodox): Giữ nghiêm các luật lệ truyền thống
- Bảo thủ (Conservative): Cân bằng giữa truyền thống và hiện đại
- Cải cách (Reform): Linh hoạt trong nghi thức và tư tưởng
Ảnh hưởng của Do Thái Giáo
- Là nền tảng cho Kitô giáo và Hồi giáo
- Đóng góp lớn cho triết học, khoa học, tài chính, nghệ thuật
- Người Do Thái có truyền thống giáo dục sâu sắc và giá trị cộng đồng mạnh mẽ
Tư tưởng nổi bật
- Tikkun Olam: "Sửa chữa thế giới" – trách nhiệm cải tạo xã hội tốt đẹp hơn
- Chosenness: Dân tộc được chọn – gánh vác trách nhiệm đạo đức trước Chúa
- Tshuva: Sám hối – quay trở về với đạo đức chân chính
Kết luận
Do Thái Giáo không chỉ là một tôn giáo – đó là một hệ thống đạo đức, trí tuệ và truyền thống sống. Từ nền tảng đức tin vào một Thiên Chúa duy nhất, người Do Thái đã gìn giữ bản sắc qua hàng nghìn năm lưu vong, và đóng góp sâu sắc cho nền văn minh nhân loại. Học về Do Thái Giáo là học về nguồn cội tôn giáo, trí tuệ cổ xưa và sức sống mãnh liệt của một dân tộc biết giữ lời hứa với Trời.